SİGARA KONUSUNDA OLDUKÇA İLGİNÇ ARAŞTIRMA!
Londra Imperial College ve Erasmus Üniversitesi Yenidoğan biriminin yaptığı çalışmada, 159 ülkede 2008-2018 yılları arasında yenidoğan ve süt çocuğu ölümleri, tütün vergileri, kişi başı milli gelir, doğurganlık, eğitim ve içme suyuna ulaşım gibi değişkenler incelendi.
Bütün ülkeler dikkate alındığında yenidoğan ölüm hızı binde 14,4; süt çocuğu ölüm hızı binde 24,9 olarak hesaplandı. Ülke gelirine göre mortalite hızı incelendiğinde; düşük-orta gelir düzeyli ülkelerde yenidoğan mortalitesi binde 19, süt çocuğu mortalitesi binde 33 iken yüksek gelirli ülkelerde yenidoğan mortalitesi binde 4, süt çocuğu mortalitesi binde 6 olarak bulundu.
2008-2018 yıllarında, 159 ülkede sigaralardaki vergi oranı, ortalama yüzde 49,1 olarak saptandı. Bu zaman aralığında, Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği yüzde 75 minimum vergi oranını düşük-orta gelirli ülkelerin yüzde 11,2’sinin, yüksek gelirli ülkelerin ise yüzde 42,1’sinin uyguladığı belirlendi.
Çalışma ekibi, toplam sigara vergilerinde yüzde 10 artışın yenidoğan ölümlerinde yüzde 2,6, süt çocuğu ölümlerinde yüzde 1,9 azalma sağlayabileceğini hesapladı. Buna göre; 159 ülke önerilen tütün vergi oranlarını uygulansaydı 2018 yılında 181 bin 970’i yenidoğan olmak üzere 231 bin 220 süt yaş çocuğunun ölümü engellenebilirdi.
“VERGİLER HER ÜLKEDE YÜKSELTİLEBİLSE BEBEK ÖLÜMLERİ AZALACAK”
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, yapılan bu çalışmayı şöyle değerlendirdi:
“Tütün, yılda 8 milyon kişiyi öldürmektedir. Araştırmacılar, verginin sağlık üzerindeki etkilerini bebeklerin doğum öncesi ve sonrası tütün dumanına maruz kalma miktarı ile açıklamaktadır. Anne ve babaların sigara içmesinin bebeklerde doğum öncesi ve sonrası olumsuz sağlık etkileri olduğu bilinmektedir. Bu araştırma, tütün ürünleri üzerindeki vergi yükünü artırmanın, anne ve babaların sigara içme oranlarını düşürerek çocukları yaşatan bir uygulama olduğunu göstermiştir. Oysa günümüzde yoksul ülkelerde bebek ölüm hızları yüksek, tütün vergileri düşüktür. Dünyada vergiler her ülkede yükseltilebilse bebek ölümleri azalacaktır.”
“ÜLKEMİZDE BEBEK ÖLÜM SAYISI BİNDE 9,1”
Çocuk Göğüs Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bülent Karadağ ise çalışmaya ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2019 yılına ilişkin ölüm ve ölüm nedenleri istatistiklerine göre; ülkemizde bin canlı doğum başına düşen bebek ölüm sayısı, 2019 yılında binde 9,1’dir. Bu sayı Kanada’da binde 3,2, Amerika Birleşik Devletleri’nde binde 3,4, Avustralya’da binde 2,4, Finlandiya ve İsveç’te binde 1,4, Norveç’te binde 1,3’tür. Türkiye’de ölen bebeklerin yüzde 12,3'ü ilk gün, yüzde 29,6'sı 1-6 günlükken, yüzde 21,7'si ise 7-29 günlükken yaşamını yitirmiştir. Ülkemizde yenidoğan ve bebek ölümleri yıllar içinde düşmekle birlikte, yeni çalışma yüksek sigara içme oranının yenidoğan ve bebek ölümlerinde etkili olduğunu göstermektedir.”
“SİGARANIN MUTLAKA DAHA YÜKSEK ORANLA VERGİLENDİRİLMESİ GEREK”
Ekonomist Prof. Dr. Hurşit Güneş de sigaranın vergilendirilmesine ilişkin şu değerlendirmeleri yaptı:
“Türkiye’de sigaranın satış fiyatı içinde vergiler Dünya Sağlık Örgütü’nün eşik düzeyini geçmekle beraber, sigara satış fiyatını eşdeğer gelir düzeyindeki ülkelerle karşılaştırdığımızda çok düşük kaldığı, dolayısıyla bu verginin aslında çok daha yüksek olması gerektiği ortaya çıkacaktır. Kaldı ki sigara içen nüfusun toplam nüfus içindeki payına bakıldığında bunun zarureti daha iyi anlaşılacaktır. Yenidoğan ölümlerine bu kadar açık olumsuz katkı yapan sigaranın mutlaka daha yüksek oranla vergilendirilmesi gerekmektedir.”
