Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi (EOSB) Yönetim Kurulu Başkanı Nadir Küpeli, Covid-19 salgını sonrasında dünyada havacılık sanayi ile uçak motor sektöründeki gelişmelerin yansımasını Eskişehir’in 2020 yılı havacılık ve savunma sanayi ihracatı üzerinde görmeye başladıklarını belirtti.
ABD'deki kararlar Eskişehir'i de etkiliyor
Nadir Küpeli dünya havacılık endüstrisinde son dönemlerde yaşanan gelişmeleri sıralayarak, “ABD havacılık sanayi çok ciddi bir dönemden geçiyor. İlk önce dünyanın en büyük uçak üreticisi Boeing firmasının bir modelinde yaşanan sorun nedeniyle uçak üretimi ciddi ölçüde yavaşlatıldı. Hala bu uçakların yazılım ve onay sorunu çözülemedi. ABD’deki fabrikada üretilen ve havayollarının elinde bulunan bu model uçakların hepsi aylardır uçmadan yerde bekliyor. En çok satan bu uçak modeline yeni talep gelmediği için doğal olarak bu uçaklara motor üreten firmalarda sıkıntı yaşamaya başladılar. Ardından virüs salgını sonrası neredeyse havayoluyla ulaşım, kargo uçakları dışında tüm dünyada durma noktasına geldi. Halen dünyadaki toplam 27 bin yolcu uçağının çoğu yerde bekliyor, yeni uçak ve motor satışı ciddi oranda gerilemiş durumda. Üreticiler ister istemez üretime ara veriyor. Havayollarının siparişleri durdurması, uçak imalatçıları gibi motor üreticilerini ve bunlara bağlı binlerce yan sanayi firmasını da zor durumda bıraktı. ABD’li General Electric firması her 4 çalışanından biri ile yollarını ayırma kararı almış durumda. GE’nin CEO’su bu küçülmenin geçici değil, ne yazık ki kalıcı olacağına ifade etti. Yine ABD’li Pratt&Whithey uçak motor üreticisi yüzde 10 küçülüyor. İngiliz motor üreticisi Rolls Royce ise İngiltere’deki 23 bin çalışanından 8 bin çalışanı ile yollarını ayırma kararı aldı. Bunlar bizi ve özellikle Eskişehir’deki havacılık sanayimizi yakından ilgilendiren kararlar. Dünya sivil havacılık sanayi ciddi bir küçülmeye doğru gidiyor” dedi.
Sivil havacılığa üretim yapan firmaları etkileyecek
Başkan Küpeli, Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir’in de sektörde yaşanan gelişmelere değindiğini belirterek, “Savunma Sanayi Başkanı Sayın Prof. Dr. İsmail Demir geçtiğimiz günlerde gazetecilere yapmış olduğu açıklamada, savunma ve havacılık alanının havacılık başlığının bu süreçten çok etkilendiğini, bu etkinin Türkiye’de sivil havacılığa üretim yapan firmaları da etkileyeceğini, tüm dünya ile birlikte bu etkinin yaşanacağını vurguladı” diye konuştu.
Havacılık sanayii Eskişehir’in göz bebeği
“Havacılık sanayi bizim ve ülkemizin göz bebeği sektörlerinden” diyen Başkan Küpeli “Dünya’da böyle önemli gelişmelerin ve kararların alınıyor olması, bizleri de yakında etkileyecek. Biliyorsunuz Eskişehir ülkemizin en önemli havacılık sanayi merkezi. Bugün uçtuğumuz her iki uçaktan birinde Eskişehir’deki sanayi tesislerinde üretilmiş bir parça olduğunu unutmayalım. İl sanayimizde beyaz eşya, gıda ile metal ve otomotiv yan sanayinden sonra en çok işgücünün istihdam edildiği 4. büyük sektör havacılık sanayimizdir. Havacılık sanayi bizim ve ülkemizin göz bebeği sektörlerinden birisi. Eskişehir’deki çok sayıdaki ana ve yan sanayi firmaları yerli savunma sanayimize üretim yapmanın dışında dünya piyasasındaki ana ve büyük yan sanayi firmalarına da çok sayıda kritik uçak motor ve uçak parçaları üretiyorlar. Firmalarımız dünyadaki büyük üreticilerle entegre bir şekilde faaliyet sürdürüyorlar” ifadelerinde bulundu.
Eskişehir'deki ihracat 35 milyon dolar azaldı
Havacılık sanayi ihracat rakamlarında azalma yaşandığını belirten Küpeli sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından açıklanan ihracat rakamlarını incelediğimizde, Eskişehir açısından önemli olan savunma ve havacılık sektörü ihracat rakamlarımızda pazardaki daralmaya bağlı olarak bir düşüş görülmekte. TİM’in ocak-nisan dönemi verilerine göre Türkiye’nin Savunma ve Havacılık Sektörü ihracatı 2019 yılında 811 milyon dolar iken 2020 yılında 643 milyon dolar olmuş, Eskişehir’in 2019 yılında 147 milyon dolar olan ihracatı ise 2020 yılında 112 milyon dolar olarak gerçekleşmiş. Bu rakamlara göre ülkemizin bu sektördeki ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre 168 milyon dolar, Eskişehir’in ise 35 milyon dolar azaldığını görüyoruz. Özellikle sivil uçak pazarında yaşanan son gelişmelerin bizi etkilemeye başladığı görülmekte. Bilindiği üzere havacılık sanayi diğer sektörlerden farklı bir üretim alanı, çok yüksek teknolojiyle, çok yüksek kalite ve standarttı yakalamak için, yetişmiş çok donanımlı bir işgücüyle çok hassas üretim yapmanız gerekiyor. Bu nedenle böyle zor dönemlerde sektördeki yetişmiş istihdamı korumanız, üretim ve ihracatın aksamadan sürdürülebilir olması gerekiyor. Unutmayalım ki şirketlerimiz ihracat yaparak, buradan elde ettikleri gelirlerle birçok yerli projenin finansmanına katkı sağlıyorlar. Covid-19 salgını sonrası dünyanın hızla ekonomide yeni normale dönüş gayreti içinde olduğunu görüyoruz. İnşallah havacılık sektöründe de kısa zamanda normale dönüş sağlanır da bu süreci fazla etkilenmeden geçirmiş oluruz ve ihracat rakamlarımız eski temposuna döner.”