Sektör temsilcileri ithalat kotası ve iç pazardaki çekirdek sıkıntısının fiyatları yükselttiğine dikkat çekti.
Marketlerde Ayçiçek Yağı Fiyatları Uçtu
Ramazan ayının başlamasıyla birlikte gıda fiyatlarında artış devam ediyor. Özellikle temel mutfak ürünlerinden biri olan ayçiçek yağı fiyatları, son günlerde rekor seviyelere ulaştı. Zincir marketlerde en düşük private label (PL) markalı 5 litrelik pet ayçiçek yağı 305 TL’den satılmaya başlanırken, markalı ürünlerin fiyatı 379,95 TL’ye yükseldi. Bazı ürünlerin fiyatı ise 500 TL sınırına dayandı.
Tüketiciler, bu ani fiyat artışına tepki gösterirken, sektör temsilcileri artışın temel nedenleri arasında ithalat kotası, çekirdek arzındaki azalma ve döviz kurundaki dalgalanmaları gösteriyor.
İthalat Kotası Fiyatları Nasıl Etkiledi?
Solventum Yönetim Kurulu Başkanı Onat Angı, iç piyasada yeterli çekirdek arzı olmadığı için ithalatın zorunlu hale geldiğini belirtti. 1 Ocak’ta devreye giren 1 milyon tonluk ayçiçeği ithalat kotasının büyük şirketler tarafından kullanıldığını ifade eden Angı, “İthalat kotası olup da kullanamayan firmalar, kota haklarını büyük ithalatçılara satıyor. İç pazarda çekirdek kalmadığı için iç fiyat belirlenemiyor. Şu anda ithalat yoluyla gelen çekirdek fiyatları ton başına 638 dolar seviyesinde” dedi.
Özellikle Bulgaristan ve Moldova’dan ayçiçek çekirdeği ithal edilirken, Rusya’dan gelen çekirdek arzında azalma yaşanıyor. Bunun sebebi olarak Rusya’daki yüksek vergiler gösteriliyor. Angı’ya göre, Rusya’dan daha çok ham yağ ve küspe ithalatı yapılıyor çünkü bu ürünlere uygulanan vergiler daha düşük.
İlk Hasat Adana'dan Gelecek
Yüksek fiyatlar nedeniyle çiftçilerin bu yıl ayçiçek ekimine yönelmesi bekleniyor. Angı, fiyatların kötü olmadığını ancak kota ile birlikte yükseldiğini belirterek, “Bu sene çiftçi daha fazla ekecektir diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı. İlk hasadın ise her yıl olduğu gibi Adana bölgesinde yapılacağı tahmin ediliyor.
Ayçiçek Yağı İthalatı Arttı, İhracat Düştü
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Genel Ticaret Sistemi (GTS) verilerine göre, Türkiye’nin ham ayçiçek yağı ithalatı geçtiğimiz yıl 1 milyon 384 bin ton olarak gerçekleşti. Bu ithalata karşılık toplamda 1,3 milyar dolar ödeme yapıldı. Ancak ithalat bir önceki yıla göre %22,1 oranında azaldı. Aynı dönemde, ayçiçek yağı ihracatı 811 ton olurken, bu ihracattan elde edilen gelir 1 milyar 16 bin dolar seviyesinde gerçekleşti.
Bu yılın ocak ayında ise yeni 1 milyon tonluk ithalat kotasının devreye girmesiyle birlikte, ham ayçiçek yağı ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre %51,8 oranında artarak 99,1 bin tona yükseldi. Bu ithalat için toplamda 121,2 milyon dolar ödendi. Aynı dönemde ihracat ise %44,3 artışla 70,7 bin tona ulaşarak 103,8 milyon dolarlık bir hacme ulaştı.
Zeytinyağı Fiyatları da Uçuşta
Ayçiçek yağı fiyatlarındaki artışın yanı sıra, zeytinyağında da fiyatlar oldukça yüksek seviyelerde seyrediyor. Şu anda piyasada en uygun 1 litrelik zeytinyağı 323,75 TL’den satışa sunuluyor. Kalitesine göre fiyatlar 1.000 TL’ye kadar çıkabiliyor. Bir litre zeytinyağının fiyatı, neredeyse 5 litrelik ayçiçek yağı fiyatına denk hale gelmiş durumda.
Gıda enflasyonu nedeniyle temel mutfak ürünlerinin fiyatlarının artmaya devam ettiği gözlemlenirken, vatandaşlar bu fiyat artışlarına karşı nasıl bir önlem alınacağı konusunda yetkililerden açıklama bekliyor. Ayçiçek yağı ve zeytinyağı fiyatlarının önümüzdeki günlerde nasıl seyredeceği merak konusu olmaya devam ediyor.
