Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), fiili hizmet süresi zammı olarak bilinen yıpranma payı uygulamasında kapsam daraltmaya gitti. Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenleme, yalnızca görev tanımı içinde doğrudan risk barındıran mesleklerde çalışan kişilerin bu haktan yararlanabileceğini hükme bağlıyor.
Risk Unsuru Taşımayan Meslekler Listeden Çıkarıldı
SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan denetimlerde, bazı risk unsuru taşımayan meslek gruplarının da yıpranma payı hakkından faydalanmaya çalıştığı tespit edildi. Kurumun açıklamasına göre, danışman, çaycı, bekçi ve aşçı gibi mesleklerin bu kapsama dahil edilmesi durumunun mevzuata aykırı olduğu ifade edildi. Bu tespitlerin ardından SGK, yalnızca belirlenmiş riskli meslek kodları için yıpranma bildirimi yapılmasına imkân tanıyan yeni bir sistemsel kısıtlama getirdi.
Bildirimler SGK Sisteminden Takip Edilecek
Yeni sistem ile birlikte işverenler, sadece SGK tarafından belirlenen riskli meslek grupları için yıpranma payı bildiriminde bulunabilecek. SGK'nın dijital altyapısına entegre edilen bu düzenleme sayesinde, sistem dışı meslek kodları ile yapılan bildirimlerde otomatik uyarı verilecek. Böylece riskli sayılmayan meslekler için yıpranma bildiriminin önüne geçilmiş olacak.
SGK ayrıca işverenleri bilgilendirmek amacıyla, kapsam içindeki meslek gruplarının listesini sistem üzerinden erişime açacak. Bu yolla işverenlerin yanlış bildirim yapmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Şoförlük ve Benzeri Mesleklerde Ayrım Yapılacak
Yapılan açıklamalarda, standart şoförlük mesleği yıpranma payı uygulamasından çıkarılacak meslekler arasında yer alıyor. Ancak itfaiye şoförleri gibi görev tanımı içinde tehlike barındıran meslek grupları yıpranma payından faydalanmaya devam edecek. Böylece, aynı unvana sahip mesleklerde görev tanımına göre ayrım yapılması uygulamaya alınacak.
Mağduriyet Yaşayan Çalışanlar İçin Ek Düzenleme Gelecek
SGK, geçmişte meslek kodlarının hatalı girilmesi nedeniyle yıpranma payından mahrum kalan çalışanlarla ilgili de yeni bir çalışmayı hayata geçirecek. Bu doğrultuda, daha önce yanlış meslek kodu ile bildirilen çalışanların haklarının korunması için ayrı bir değerlendirme süreci başlatılacak. Bu sürece ilişkin detayların SGK tarafından önümüzdeki dönemde açıklanması bekleniyor.
Erken Emeklilikte Kriterler Netleşti
Yıpranma payı, çalışanlara prim günlerine ek süre kazandırarak erken emeklilik imkânı sunuyor. Ancak Nisan 2025'te yürürlüğe giren yeni düzenleme, bu haktan yalnızca fiilen riskli işlerde çalışanların yararlanabileceğini netleştiriyor. SGK'nın aldığı karar doğrultusunda, yıpranma payı sadece fiziki risk, tehlike veya ağır iş yükü taşıyan meslekler için geçerli olacak.
