Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Odunpazarı Belediyesi ve Tepebaşı Belediyesi iş birliğiyle 2021 yılından bu yana çalışmaları devam eden Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi’nin en önemli verilerinden, yapı stokunun tespiti ve afet risklerine karşı değerlendirilmesi çalışması için TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi ile hizmet protokolü imzalandı.

Protokol ile ilgili detaylı açıklama yapan TMMOB’a bağlı İnşaat Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Orkun Kılıç, inceleme yapılacak mahaller hakkında bilgi vererek toplam 4 etapta tüm Eskişehir’in incelenmesini hedeflediklerini belirtti.

1 YILDIR GÖRÜŞMELER SÜRÜYOR

Protokole ilişkin görüşmelerin bir yıldır devam ettiğine dikkat çeken Orkun Kılıç, “Bundan bir sene önce sayın Yılmaz Büyükerşen İnşaat Mühendisleri Odası olarak bizleri belediyeye davet etti ve şehrin yapı stokuyla ilgili neler yapabileceğimizi konuştuk. Burada iki tane kavrama kısaca değinmek isterim. Biri İl Afet Risk Azaltma planı dediğimiz İRAP, Eskişehir için de bir İl Afet Risk Azaltma Planı’nın hazırlanması gerekiyor. Eskişehir için bu zaten hazırlanmış durumda. Bu plan sürekli yeni bilgilerle kendini geliştiren bir plan.” dedi.

HASAR ALMA İHTİMALİ BELİRLENMELİ

Bir şehirde deprem afetinin riskini azaltmak isteniyorsa, birinci bilinmesi gereken şeyin şehirdeki binaların yaklaşık olarak ne durumda olduğunu ve bir deprem olduğu zaman hasar alma ihtimalleri ne kadar olduğuna dair soruların cevaplarını masaya yatırılması gerektiğini vurgulayan Kılıç, “Şimdi İRAP kapsamında yapı stokunun çıkartılması lazım. Bu yapı stoku hızlı yöntemler dediğimiz Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın yayınladığı riskli yapıların tespit edilmesine ilişkin esaslar yönetmeliğinde belirtilen hızlı yöntemlerle bu yapı stoku incelenip, genel ölçekte bir hangi bölgedeki yapıların daha fazla riskli olabileceğine dair veriler veren bir çalışmadır. Aynı şekilde kentsel dönüşüm yapmak isteyen belediyelerin de bir kentsel dönüşüm strateji planı oluşturup bununla bakanlığa müracaat etmeleri gerekiyor. Kentsel dönüşüm strateji planı oluşturmak için de belediyelerin en başta ihtiyacı olan veri dönüşüm alanını öncülendirebilmek için hangi alandaki yapıların öncelikli dönüştürülmesine karar vermektir. Bu da ancak yapı stokunun tespitiyle mümkün olabiliyor.” şeklinde konuştu.

20 BİN BİNA İNCELENECEK

Kılınç “Odunpazarı ilçesinde; Arifiye, Akçağlan, Deliklitaş, Erenköy, Huzur, İstiklal, Kırmızıtoprak, Kurtuluş Mahalleleri, Tepebaşı ilçesinde; Cumhuriye, Ertuğrulgazi, Hacı Ali Bey, Hayriye, Hoşnudiye, İshaniye, Mamure, Mustafa Kemal Paşa, Ömerağa, Sazova, Şarhöyük, Şeker, Uluönder, Yeni ve Zafer Mahallelerin de eski yapılar bulunduğu için önceliklendirildiğini ifade eden Kılıç, “Bu alanlar Eskişehir’in en riskli mahalleleri mi gibi bir soru akla geliyor. Öyle bir şey söylemek mümkün değil. Bizim şehir merkezinde eski yapıların olduğu ayrıca bizim şehrimizde hazırlanmış imara esas jeolojik, jeoteknik etüt raporlarında önlemli alanlar olarak zemin açısından belirtilen bu alanlar içerisinde işte daha eski yapıların bulunduğu bildiğimiz mahallelerde bir önceliklendirme yapılmak istendi çalışmanın önceliklendirilmesi için ve bu mahaleler yaklaşık 20 bin binayı kapsayan bir alan tespit edildi. Bu çalışmanın birinci etabı. Birinci etap tamamlandıktan sonra toplamda dört etapta Tepebaşı ev Odunpazarı ilçesindeki tüm binalarda bu çalışmayı yaparken hem İRAP için hem Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi’ne altlık olması için bu çalışmayı belediyelerimizle birlikte tamamlamayı hedefliyoruz.” diye konuştu.

Kılıç, “Sizin binanız çok riskli yıkılması lazım veya sizin binanız kesinlikle riskli değil hiçbir şey olmaz diyemez. Çünkü bu kaba yöntem. İşin doğası gereği böyle. Böyle de olması gerekiyor. Bizim veya hiç kimsenin bütün binalarda çok detaylı analiz yapma şansı zaten yok. Ama önceliklendirdikten sonra riskli gördüğümüz alanlarda bu detaylı çalışmaları da tabi yapabiliriz.” diye belirtti.

ANA CADDELERDE BÜYÜK YIKIMLAR ÖNGÖRÜLÜYOR

99 önce yapılarda hazır beton kullanımı ve nervürlü demir olmamasından kaynaklı 99 öncesi yapıların beton kalitesine güvenmediklerini anlatan Kılıç, “Eskişehir'de detaylı çalışmalar olmadığı müddetçe kesin konuşamamakla beraber 1999 sonrası yapılarda çok büyük endişelerimiz yok. En tehlikeli binalar hem üst yapının hem zeminin kötü olduğu binalardır. Eskişehir için bu şekil bir göz gezdirdiğimiz zaman Eskişehir'in merkezi alüvyon yani kötü zemin. Üst yapılarda 1999 öncesi yapılar ana riskli ve aynı zamanda yüksek katlı, altında dükkân olan yapılar bizim için en yüksek riskli yapılar. Şehir merkezimizde özellikle ana caddemizde bulunan; Yunus Emre, Sivrihisar, Doktorlar, Kızılcıklı, Sakarya, İki Eylül, Atatürk Caddelerde bulanan binalar, biz yapı stokunu denetleyemeden Eskişehir'de beklenen büyük deprem olursa bu caddelerde büyük yıkımlar öngörüyoruz maalesef. Bu yıkımlar olduğu takdirde de Eskişehir'de çok büyük sorunlar yaşaması hatta bu caddelere yardım ekiplerinin girememesi bile maalesef olasılık dahilinde olan durumlar. Bizim bugünden sonra yapacağımız bu binaları dönüştürmeye yönelik her bir çalışma çok önemli. Biz buradan bir kez daha çağrı yapmış olalım; Eskişehir'de şu an tüm siyasilerin, tüm belediye başkanlarının ve bu konu ile alakalı tüm paydaşların bir masa etrafında toplanıp önümüzdeki dönemde 'biz riskli yapı stokumuzu nasıl yenileriz? olacak olan depreme nasıl en az yıkımla gireriz?' diye oturup konuşması, planlaması ve çok hızlı bir şekilde de eyleme geçmesi gerekiyor.” dedi.