AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, İYİ Parti Eskişehir Milletvekili Nebi Hatipoğlu ve Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş organize sanayi bölgelerine yakın arsaların imara açılarak, işçiler için ucuz toplu konutlar üretilmesi gerektiğini söyledi. Dönmez, Hatipoğlu ve Kesikbaş, ucuz arsa üretilmesi çağrısı yaptı. İnşaat Mühendisi ve TMMOB Eskişehir İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Sekreteri Yahya Kaya ise, konut sorununun tek başına ucuz arsa ile çözülemeyeceğinin ifade etti.

ÖĞRENCİ KÖYLERİ VE LOJMAN ÖNERİSİ

2022 yılında birçok isimden önce konut sorununa ilişkin çözüm önerilerini sunduklarını hatırlatan Yahya Kaya şunları söyledi:

"Bizim önerimiz aslında geçen seneydi. Bir iki senedir Türkiye’de genel bir konut sıkıntısı, barınma sorunu vardı. Özellikle üniversite öğrencilerinin tekrar üniversitelerine döndüğü süreçte yurt çıkmıyordu, kiralık ev bulamıyorlardı ve kiralık evlerin fiyatları astronomik düzeye ulaşmıştı. Ülkedeki her şeyin fiyatının yükseldiği gibi ev kiraları da hem satılık olsun hem kiralık olsun hayli yükselmişti. Bu dönemde önerimizi biz şöyle yapmıştık; bir sihirli değnek değil belki ama çok eskiden beri cumhuriyet tarihinde de dünyadaki farklı örnekleriyle de değerlendirildiğinde gelişkin, sosyal imkanları olan, özgürlük alanları olarak tanımlanmış öğrenci yurtları, öğrenciler açısından önerimiz buydu. Daha öğrenci köyleri diyebileceğimiz kampüslere yakın bulunan ve yine cumhuriyet tarihinde de diğer ülkelerde de eskiden çok sık gördüğümüz lojman. Lojmanlar da yine sosyal donatılarıyla, sosyal imkanlarıyla bir yaşam alanı olarak tasarlanmış ve işletmelere, iş yerlerine yakın. Bu sadece organize sanayi bölgeleri için getirdiğimiz bir öneri değildi. Tüm çalışanların aslında iş yerleriyle kurabildiği ilişkiyi daha sağlıklı hale de getirebilen, onun dışında sosyal konut imkanını da karşılayan sadece bunları bir konut üretip mülk olarak satın alınması şeklinde de değil. Kiralık lojman, düşük ücretli kiralık yerler olarak da değerlendirilebilir. Böyle bir önerimiz vardı.

"VERİLER ÜZERİNDEN KONUŞULMALI"

Eskişehir’de de konut sıkıntısına dair sıkça açıklamalar yapılıyor. İnsanlar barınma sorunu yaşadıkça bu sorunun bir sebebini arayıp, çözüm üretme arayışında oluyorlar. Bunlar genelde bir veriye dayanmadan dile getiriliyor ve çözümler de bunun üzerinden, veri üzerinden değil genel herkes kendi durduğu yerden bir bakış açısı geliştirerek bir çözüm üretmeye çalışıyor. Aslında Eskişehir’de konut yok, arsa yok ya da ucuz arsa yok konut fiyatları o yüzden artı gibi tartışmalara cevap verebilmek için öncelikle Eskişehir’deki konut sayısını ve hane sayısını bilmek gerekiyor. Eskişehir’de TÜİK’in 2022 verilerine göre 333 bin hane gözüküyor. Eskişehir’de nüfus ortalaması biraz daha düşük yani hane ortalaması biraz daha düşük. Türkiye genelinde haneler daha kalabalık iken Eskişehir genelinde bunlar biraz daha düşük haneler. Eskişehir’de hane halkı ortalaması 2.62, yani bizde bir evde 2.5-3 kişi arası kalıyorken, Türkiye ortalaması 3.17’imiiş 2022 yılında. Bizim hanelerimiz daha küçük dediğim gibi.

"ESKİŞEHİR’DE 333 BİN HANE, 460 BİN KONUT VAR"

Eskişehir’de 333 bin hane olmasına rağmen 460 bin civarı konut olduğunu söyleyen Kaya, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Eskişehir’de toplam konut sayısı ne diye baktığımızda, ulaştığımız rakam 460 bin civarı. Burada bir tutarsızlık var. 330 bin hane var. 460 bin konut var. O zaman normal şartlarda bir barınma sıkıntısı yaşanmamalı. Konut fazlası var gibi bir sonuç ortaya çıkması lazım. Burada ya verilerde bir sağlıklı durum yok ya da şöyle şeyler gerçekleşebiliyor; bir kişinin 3, 4, 5 dairesi var. Bazılarının da oturacak konutu yok  ya da boş konutlar var. Ya da yine bizim şehrimizin çeşitli yerlerinde yoğunlaşmış daha ziyade yurt dışında farklı şehirlerde yaşayan yılın bir hafta 10 gününü Eskişehir’de geçiren vatandaşlarımız var. Bunların da konutları yılın 11 ayı boş. Böyle durumlar söz konusu.

"TOKİ KONUTLARINDA ARSA MALİYETİ YOK AMA EVLER BEDAVA DEĞİL"

Böyle olunca açıkçası konut sorununun tek sebebi olarak ucuz arsa bulunmaması ya da yeterince konut bulunmamasına bağlamak gerçekçi değil diye düşünüyoruz. Konut sorunu komplike bir sorun. Tek bir çözüm önerisiyle çözülebilecek bir sorun değil. Sadece düşük fiyatlı arsa konut sorunu çözecek olsaydı, TOKİ konutlarında arsa maliyeti hiç yok ama bedavaya da veremiyoruz çünkü inşaat maliyeleri de yüksek. Türkiye’de her şeyin maliyeti yüksek. Konut fiyatlarının maliyetleri de yüksek ama bütçe içinde çok büyük bir yer tuttuğu için kira fiyatları ya da ev almaya kalktığınızda konut kredileri ödenebilecek durumun çok üzerinde olduğu için bu sürekli daha fazla gündeme geliyor. İnsanların en temel ihtiyaçlarından birisi barınma ihtiyacı. Bu sebepten kaynaklı konut sorununa çözüm önerileri getirirken tek bir formül önermek mümkün değil. Bütünlüklü bakılması gerektiğini düşünüyoruz."