Türkiye’de milyonlarca çalışanı ilgilendiren kıdem tazminatı hakkında önemli bir husus daha netlik kazandı. Genel kural, çalışanların kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı alamaması yönündeyken, sağlık sorunları gibi özel durumlar istisna oluşturuyor.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca, yapılan işin işçinin sağlığı ya da yaşamı açısından tehlike oluşturması durumunda işçi, işten kendi isteğiyle ayrılabilir ve bu ayrılış kıdem tazminatı hakkı doğurabilir.
Sağlık Kurulu (Heyet) Raporu Şart
Ancak kıdem tazminatı alabilmek için yalnızca sağlık sorunlarının bulunması yeterli değil. İşçinin rahatsızlığının, yaptığı işle doğrudan bağlantısının kurulması zorunludur. Bu amaçla işçinin hastalığına dair uzman doktorlardan oluşan sağlık kurulu raporu alınmalıdır.
Heyet raporunda, işin niteliğinden kaynaklanan nedenlerle işçinin sağlığı veya yaşamı açısından tehlike oluşturduğu açık ve net bir şekilde belirtilmelidir. Bu belge olmadan sağlık gerekçesiyle işten ayrılma nedeniyle kıdem tazminatı hakkı talep edilemez.
İşverenin İtiraz Hakkı ve Mahkeme Süreci
İşveren, alınan sağlık kurulu raporuna itiraz etme hakkına sahiptir. Böyle bir durumda uyuşmazlık mahkemeye taşınır. Mahkeme, iş güvenliği alanında uzman bilirkişilerden oluşan yeni bir değerlendirme yapılmasını isteyebilir.
Yeni raporda, işçinin rahatsızlığının iş yerindeki koşullarla ne ölçüde ilgili olduğu ayrıntılı olarak tespit edilir. Mahkeme bu raporu uygun bulursa, sağlık gerekçesiyle işten ayrılan işçiye kıdem tazminatı ödenmesine karar verebilir.
Ancak iş ve hastalık arasında doğrudan bağ kurulamazsa, işçinin sağlık durumu kıdem tazminatı için hak oluşturmaz. Örneğin, iş dışı nedenlerle ortaya çıkan kalp hastalığı bu kapsamda değerlendirilmez.
Emekli Çalışanlar İçin Durum
Emekli olduktan sonra çalışan işçiler açısından da kurallar aynıdır. Emekli işçi, iş yerinden kendi isteğiyle ve haklı bir neden olmadan ayrılırsa kıdem tazminatı alamaz. Ancak işveren tarafından geçerli bir gerekçe olmaksızın işten çıkarılırsa kıdem tazminatına hak kazanır.
Bu nedenle, emekli çalışanların da sağlık gerekçesiyle işten ayrılma durumlarında yasal prosedürü eksiksiz takip etmeleri gerekmektedir.
