Mayıs ayı, her yıl dünya çapında cilt kanseri farkındalığını artırmayı amaçlayan "Cilt Kanseri Farkındalık Ayı" olarak kabul ediliyor. Bu bağlamda Eskişehir İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Yaşar Bildirici, cilt kanseri hakkında yaptığı basın açıklamasında, vatandaşları bu tehlikeye karşı bilinçlenmeye davet etti. Yaz aylarının yaklaşmasıyla artan güneş maruziyetinin cilt kanseri riskini artırdığına dikkat çeken Bildirici, erken teşhisin önemini vurguladı.
Güneş Işınları Cilt Kanseri Riskini Artırıyor
Doç. Dr. Bildirici, cilt kanserinin başlıca nedenlerinden birinin uzun süreli güneş ışınlarına maruz kalmak olduğunu belirtti. "Cildimiz, vücudumuzu dış etkenlerden koruyan en büyük organımızdır. Ancak özellikle ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süre maruz kalmak, cilt kanseri riskini artırmaktadır" diyen Bildirici, güneşin en yoğun olduğu saatlerde (10.00–16.00) dışarıda korunmasız kalmamanın önemine vurgu yaptı. Bu saatlerde güneş ışınları, cilt üzerindeki zararlı etkilerini daha hızlı şekilde gösteriyor ve kanser riskini artırabiliyor.
Risk Faktörleri ve Korunma Yolları
Cilt kanseri riskini artıran başlıca çevresel faktörlerin başında, güneş ışınları gelmektedir. Ancak, çevresel kirlilik ve kimyasal maddelere maruz kalmanın da riski artırabileceğini belirten Doç. Dr. Bildirici, hava kirliliği ve kimyasal maddelerin cilt hücrelerine zarar vererek oksidatif stres yaratabileceğini, bunun da kanser oluşumuna zemin hazırlayabileceğini söyledi.
Cilt kanseri risk faktörleri arasında şunlar yer almaktadır:
Uzun süreli ve yoğun güneş maruziyeti
Solaryum kullanımı
Açık havada uzun süre çalışma
Çocukluk döneminde yaşanan ciddi güneş yanıkları
Ailede cilt kanseri öyküsü
Açık tenli, hassas cilt yapısı
Bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanımı
Cilt Kanseri Türleri ve Erken Tanının Önemi
Cilt kanseri, melanom dışı ve melanom olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Melanom, nadir fakat daha ölümcül olan bir cilt kanseri türüdür. Bu nedenle, erken tanı konulması son derece önemlidir. Türkiye’de her yıl yaklaşık 20.000 kişiye melanom dışı cilt kanseri tanısı konulurken, melanom vakaları ise yıllık yaklaşık 1.500 civarındadır. Dünya Sağlık Örgütü, özellikle açık tenli bireylerin UV ışınlarına karşı korunmaları gerektiği konusunda uyarılarda bulunmaktadır.
Korunma Yöntemleri ve Alınması Gereken Önlemler
Cilt kanseri riskini azaltmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
Güneşe çıkarken koruyucu giysiler ve şapka kullanın.
Geniş spektrumlu, yüksek faktörlü güneş kremleri tercih edin.
Güneş gözlüğü takarak göz ve çevresini koruyun.
Zararlı kimyasallardan ve aşırı güneş ışığından uzak durun.
Cildinizi düzenli olarak kontrol edin.
Kendi Kendine Cilt Muayenesi
Doç. Dr. Yaşar Bildirici, cilt kanserinden korunmak için vatandaşların ayda bir kez kendi kendine cilt muayenesi yapmalarını önerdi. Bu muayene, erken teşhis açısından çok önemli bir rol oynamaktadır. Kendi kendine cilt muayenesini yapmak için tam boy bir ayna karşısına geçmek ve tüm vücudu dikkatlice incelemek gereklidir. Benlerin, lekelerin ve ciltteki diğer değişikliklerin izlenmesi, erken dönemde fark edilen anormalliklerin teşhis edilmesine yardımcı olur. Sırt ve saçlı deri gibi bölgelerde ise aile üyelerinden destek alınması tavsiye edilmektedir.
Dikkat Edilmesi Gereken Belirtiler
Erken teşhis için dikkat edilmesi gereken belirtiler arasında şunlar yer alır:
Yeni çıkan veya görünümü değişen benler
Olağandışı yaralar, kabarıklıklar, lekeler
Kızarıklık, kaşıntı, hassasiyet, pullanma, kanama gibi cilt değişiklikleri
Bu tür belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini belirten Doç. Dr. Bildirici, erken teşhisin hayat kurtarabileceğini hatırlattı. Cilt kanseri, erken teşhis ve tedavi ile büyük oranda önlenebilir veya kontrol altına alınabilir.
