Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan, 2025-2029 yıllarını kapsayan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi, 5 amaç, 45 hedef ve 264 faaliyeti içeriyor. Bu belge ışığında hazırlanacak yargı paketleri, cezasızlık algısının giderilmesi, infaz düzenlemelerinin güncellenmesi ve suça yönelik caydırıcılığın artırılması gibi başlıkları içeriyor.

10. Yargı Paketi: Adalet Bakanı Tunç’un belirttiği üzere, ceza adaleti ve suçlarla mücadeleyi güçlendirme hedefiyle hazırlanıyor. Burada, özellikle toplumun huzurunu bozan suçlarla ilgili önemli düzenlemeler söz konusu olacak.

4. Yargı Reformu Strateji Belgesi – İlk Yargı Paketi: AK Parti milletvekilleri, Grup Başkanı Abdullah Güler başkanlığında, bu strateji belgesinin ilk kanun teklifini hazırlamak üzere çalışmalara başladı.

Genel Af Tartışmaları: Gündemde mi Değil mi?

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, af konusundaki sorulara, “Gündemimizde af gibi bir konu yok” şeklinde yanıt verdi. Ceza infaz sistemimizde zaten belli koşulları sağladığında hasta ve bakıma muhtaç mahkumların tahliye edildiğini, dolayısıyla şu an için genel bir af düzenlemesinin düşünülmediğini ifade etti.

Güler, ayrıca terör suçlusu veya adi suçlu fark etmeksizin tüm hükümlüler için insan hakları çerçevesinde standart bir infaz rejimi uygulandığını vurguladı. Herhangi bir suç türüne özel bir af veya infaz düzenlemesinin mümkün görünmediğini belirtti.

Yeni İnfaz Düzenlemelerinde Ne Var?

Mevcut uygulamada, 2 yılın altında hapis cezası alan pek çok suçlu, denetimli serbestlik yoluyla cezaevine girmeden cezalarını çekiyor. Bu durum, toplumda "cezasızlık algısı" oluşturuyor. 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin 1. Yargı Paketi ve devamında gelecek düzenlemelerde;

1. Cezanın Yüzde 10’unu Cezaevinde Geçirme: Belirli suçlar için, alınan cezanın en az yüzde 10’unun cezaevinde geçirilmesi zorunluluğunun getirilmesi planlanıyor.

2. Kısa Süreli Hapis Cezalarında Zorunlu Kamu Hizmeti: 2 yılın altındaki suçlarda, cezaların bir kısmının kamu hizmetinde çalışma şeklinde infaz edilmesine yönelik düzenlemeler gündemde.

3. Tutukluluk Uygulamalarının Genişletilmesi: Birden fazla sabıkası olan ve kamu düzenini tehlikeye atan kişiler hakkında, hüküm kesinleşmeden önce tutuklu yargılama yoluna gidilebilecek.

Cezasızlık Algısını Ortadan Kaldırmak

Bu düzenlemelerin odağında, cezasızlık algısının giderilmesi bulunuyor. Vatandaşlar, özellikle küçük hapis cezaları alan kişilerin hiç cezaevine girmemesinden rahatsızlık duyuyor. Yüksek yargı organları ve TBMM, toplumsal huzuru ve adalet duygusunu yeniden tesis etmek için bu konuda yeni bir sistem üzerinde çalışıyor.

Mahkumların Topluma Kazandırılması

Yeni modellemede, mahkumların topluma kazandırılması hedefleniyor. Bakan Tunç’un açıklamalarına göre, denetimli serbestlik veya koşullu salıverme gibi uygulamalarda, mahkumların rehabilitasyonu ve tekrar suç işlemelerini önlemeye yönelik tedbirler alınacak. Bu amaçla bazı suç kategorilerinde artan tedbirler uygulanırken, alternatif infaz biçimlerinin de sistematik hale getirilmesi hedefleniyor.

Hızlı ve Güvenilir Adalet Sistemi

Bakan Tunç, gecikmeyen, güvenilir ve öngörülebilir bir adalet sistemi kurmayı amaçladıklarını vurguladı. Bu bağlamda:

Soruşturma aşaması daha etkin hale getirilecek.

Davaların makul sürede tamamlanması için yargılama süreçlerinde düzenlemeler yapılacak.

Arabuluculuk sistemi daha aktif şekilde kullanılacak.

Rekabet Kurumu’ndan Sahibinden.Com’a Soruşturma! Rekabet Kurumu’ndan Sahibinden.Com’a Soruşturma!

Böylece uzayan yargı süreçleri kaynaklı mağduriyetlerin azaltılması ve adalete güvenin artırılması planlanıyor.

4. Yargı Reformu Strateji Belgesi: 5 Yılda Atılacak Adımlar

Yaklaşık 1,5 yıldır süren hazırlık çalışmaları sonucunda, Adalet Bakanlığı ve yargı kurumları 55 bin görüş alarak, 12 bin paydaş anketi yaptı. Bu kapsamlı süreçte:

5 amaç: Temel hak ve özgürlüklerin korunması, hızlı ve etkili adalet, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı gibi başlıklar öne çıkıyor.

45 hedef ve 264 faaliyet: Her alanda yapılması planlanan somut adımları gösteriyor.

Önümüzdeki dönemde, ilk yargı paketi TBMM Başkanlığına sunulacak, Adalet Komisyonu ve akabinde TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek. Yasa çalışmalarının tamamlanmasıyla, 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamındaki diğer hedeflere yönelik ek yargı paketleri de gündeme gelecek.

Af Değil, Etkin Ceza ve İnfaz Düzenlemesi

Tüm bu gelişmeler, genel af beklentisi olan kesimler için henüz bir umut ışığı taşımıyor. Söz konusu planlamalarda, toplumun huzurunu bozan suçların daha caydırıcı yaptırımlarla cezalandırılması, bunun yanı sıra kısa süreli hapis cezalarının mağdurların adalet duygusunu tatmin edecek şekilde infaz edilmesi amaçlanıyor.

Bu nedenle, yakın dönemde geniş kapsamlı bir genel af düzenlemesinin olmadığı ifade ediliyor. Meclis’te tartışılacak olan 1. Yargı Paketi ve devamında gelecek 10. Yargı Paketi, kamuoyunun yakından takip ettiği konular arasında. Tüm bu adımlar, ceza adalet sistemini iyileştirme, gecikmeyi önleme ve toplumsal huzuru koruma yönündeki çalışmaların bir parçası olarak görülebilir.